Interview Paravisie

 

Uiterlijk & Innerlijk

 

Bewust knippen

 

Willemke houdt je een (kappers)spiegel voor

 ‘Als je haar maar goed zit’, zo luidt de gevleugelde uitspraak. Alsof de rest, wanneer je kapsel op orde is, vanzelf volgt. Derealiteit is vaak een stuk weerbarstiger, zo weet Willemke Baarda uit Wommels als geen ander. Lange tijd vervreemd van zichzelf en uitgerust met een kapsel dat zogenaamd kapsters zo goed past, gooit de Friezin in 2020 het roer definitief om. Voortaan is zij louter en alleen nog zichzelf. Op en top Willemke: een bewust knippende haarstyliste mét een andere coupe. “Ik zet je met liefde een spiegel voor.”

‘Tuurlijk, kapsels zijn leuk. Maar het gaat mij om de mens daaronder’

‘Kort en stoer, dat was hét kapsel voor de gemiddelde haarstyliste.En dus liep ik er ook zo bij’

‘Ik laat mensen noteren wat ze los willen laten; bij vrouwen gaat het vaak om onzekerheid’

‘Mijn missie is het mensen het kapsel te geven dat volledig aansluit bij wie ze écht zijn’

 

Veel mensen hebben een hekel aan de kapper. Gefriemel aan je hoofd door een onbekende, oppervlakkig geklets waar je eigenlijk geen zin in hebt en achteraf - als een trap na - de hoofdprijs moeten betalen. Dat kan anders en beter, moet Willemke Baarda (40) hebben gedacht. Bij haar in de salon wordt een knipbeurt een echte beleving. Een in potentie transformatieve ervaring zelfs. Waarbij meer dan alléén je kapsel van gedaante verandert. Een voor Nederlandse begrippen uniek holistisch concept. Willemke: “Het mooiste van het kappersvak? Tuurlijk, haar is leuk. Maar het gaat mij om degene die het draagt, kortom: om de mens erachter, of in dit geval beter gezegd: eronder.”

Numerologisch kader

Kleine Willemke is jaloersmakend levendig en vrij. Bovendien is ze rood en heeft ze veel sproetjes. En daarom wordt ze, vanaf haar vierde tot haar eenentwintigste (!), gepest. Het eist z’n tol: “Om maar zo min mogelijk op te vallen ging ik maskers dragen en rollen spelen. Doen zoals ‘het heurt’.” Wanneer ze eenmaal het kappersvak binnenstapt, wordt Willemke onderdeel van het stramien van een keten. Lekker veilig? “Wederom in een hokje, knippend binnen vooraf vastgestelde en duidelijk omschreven kaders. Het zette meniet alleen gevoelsmatig vast, ook fysiek waren er onuitgesproken verwachtingen waaraan ik wilde voldoen. Kort en stoer, dat was hét kapsel voor de gemiddelde haarstyliste. En dus liep ik er destijds ook zo bij. Aan de leiband van de franchise; hoofd en hart op slot. Totdat het bij mij ging knagen. Immers: wie is er gemiddeld? Wie wil dat überhaupt zijn? Ik in elk geval niet! Jarenlang was ik niet geweest wie ik diep vanbinnen daadwerkelijk ben. Ik belandde in een burn-out, was kortstondig zelfs wat psychotisch. Maar tijdens corona veranderde ik de naam van mijn salon en ging ik volledig knippen volgens mijn eigen gevoel. Bewust knippen dus!” Bewust knippen houdt volgens Willemke in dat cliënten voor meer komen dan een knipbeurt alléén: “In een normale kapsalon kan één en ander soms een beetje als lopende-band-werk zijn. Cliënten zijn vaak geconditioneerd wat betreft de keuze voor een kapsel en hebben zelden authentieke wensen. En dan staat er vaak ook nog een kapster achter hen te blèren over wat er allemaal wel niet hip en trendy is. Bij mij gaat dat anders. Mensen krijgen bij binnenkomst eerst even de tijd om ‘te landen’, zodat we niet in een gehaaste en onpersoonlijke sfeer aan het knippen beginnen. Ik schets aan de hand van je geboortedatum een numerologisch raamwerkwaarbinnen als vanzelf vragen met betrekking tot het kapsel opborrelen.”

Intentie zetten

Ruim een kwart eeuw ervaring in het kappersvak, gecombineerd met een buitengewoon fijn afgestemde intuïtie, maakt dat Willemke inmiddels puur op gevoel moeiteloos het best passende kapsel uit haar schaar geknipt krijgt. Uiteraard altijd in overleg met de cliënt, die in Willemke’s salon een programma op maat aangeboden krijgtwaarbij het zetten van een intentie voorafgaand aan de knipbeurt een hele belangrijke is. Willemke: “Ik laat mensen opschrijven wat ze tijdens het knippen los willen laten. Vooral bij vrouwen gaat het vaak om onzekerheid. Het zijn over het algemeen oude zielen op wiens wijsheid een oordeel komt, waardoor hun ‘anders-zijn’ benadrukt wordt. Zij hebben vervolgens, net zoals ik dat had, de neiging om in hun schulp te kruipen. Heel begrijpelijk, maar o zo zonde. Want juist nu kan de wereld hun wijsheid goed gebruiken.”De stelling dat de gemiddelde Fries nuchter is, berust wat Willemkebetreft op een misverstand. Haar ervaring laat zien dat Friezen juist wat spiritueler zijn dan de geïndoctrineerde en geconditioneerde stadmensen uit het Westen. De natuur maakt in Friesland bovendien nog wat nadrukkelijker dan in de Randstad onderdeel uit van het dagelijks leven. Máár: wat de boer niet kent, dat eet hij niet. En dus is en blijft Willemke onder bepaalde Friese bevolkingsdelen een vreemde eend in de bijt. Ze zit er niet (meer) zo mee: “Eigenheid, authenticiteit. Dat is juist wat ik wil vóórleven en wat ik bij mijn cliënten naar boven probeer te krijgen. Mijn missie is het om hen het uiterlijk te geven dat volledig aansluit op wie ze daadwerkelijk zijn. De parel op te delven die ze ergens vanbinnen weggestopt hebben. Want eenieder van ons heeft een eigen talent, een gave die richting aan het leven kan geven. Maar dat betekent wel dat we éérst onze schaduwzijden onder ogen mogen komen. Een quick fix, waarnaar velen nog verlangen, is er niet. Mijn motto? ‘Zonder stront geen bloemen’! En dus zet ik je met liefde die spiegel voor,waardoor jij zicht krijgt op je ware zelf.”

Niets verbloemen

Veel mensen hebben de neiging om pijn, van welke aard dan ook, te vermijden. Maar wat nou als in het aangaan van die pijn juist werkelijke groei schuilt? Confronterend? Misschien. Lonend? Altijd! Willemke: “Ik zie het in mijn salon gebeuren dat mensenletterlijk zichzelf niet in de spiegel durven aan te kijken. Bang voor wat ze denken te gaan zien. Maar pas wanneer mensen hun schaduwkanten en pijnstukken erkennen en doorvoelen, ontstaat er ruimte voor iets nieuws. Mensen willen altijd in het licht liggen, maar in de donkerte zijn ook kussentjes en dekentjes te vinden. Tijdens het huilen kun je ook gekoesterd worden. Dát mag er ook zijn. Sterker: dat is helend. Laat dus zien wie je bent, met eventuele pijn en al. Verloochen jezelf niet door je een uiterlijk aan te meten waarachter je je kunt verschuilen. De meeste mensen prikken daar toch zo doorheen.” De lok bij de vrouw, de baard bij de man. Het zijn bekende voorbeelden van hoe mensen proberen hun onzekerheid middels uiterlijkheden te verbergen. Willemke’s pad van zelfvervreemding naar autonomie en authenticiteit wordt weerspiegeld door haar uiterlijke metamorfose. Wie de foto’s van Willemke van toen en nu bekijkt en vergelijkt, kan nauwelijks geloven dat het om dezelfde vrouw gaat. Toch is het zo. Willemke: “Ik doe geen kleurtjes meer in mijn haar, wil puur mezelf zijn en niets meer verbloemen. Van mijn geboorte af aan had ik altijd kort en stoer haar, waarschijnlijk zat daar een heimelijk verlangen van mijn vader op naar een zoontje. Maakt niet uit, maar energetisch geeft dat een lading mee. Voordat ik in het kappersvak belandde, had ik het al lang laten groeien. Maar ja, een kapster moet er een beetje stoer uitzien. Als iemand die wat durft met haar kapsel. In wezen doe je echter gewoon wat anderen vinden dat je moet doen. Nu is mijn haar weer lang en zie ik in mijn uitstraling mijn ‘hekserigheid’ weer een beetje terug. De innerlijke verandering die met deze uiterlijke transitie gepaard is gegaan, maakt dat ik sommige mensen ben kwijtgeraakt. Maar daar zijn andere, beter passende contacten voor in de plaats gekomen. Ik weet dat sommigen in een heel leven niet toekomen aan het compromisloosuitleven van hun eigenheid en dat ik er met mijn veertigste relatief snel mee ben. Daarom ben ik dankbaar om hoe het gelopen is.”

Zo binnen, zo buiten

Uiterlijk en innerlijk, lichaam en geest. Dat er een innige interactie is, weten en ervaren we allemaal. Een kapsel dat goed valt, kan innerlijk voor meer zelfverzekerdheid zorgen. Maar kappers zijn géén tovenaars, zo benadrukt Willemke: “Heb je kort haar, dan kan ik het natuurlijk niet ineens lang maken.” Over lang haar gesproken: sommige (natuur)volkeren beschouwden het haar als een soort opslagplaats van spirituele kracht. Afknippen van het haar werd als een verzwakking van de persoon gezien. Hoe staat Willemke daar tegenover? “Ik denk daar genuanceerd over. We leven nu eenmaal in deze tijd en in deze cultuur. Dat betekent niet dat we volledig in de botox, fillers en pruiken hoeven te duiken, maar evenmin dat we ons haar maar moeten laten groeien omdat dat spiritueel gezien zo bevorderlijk zou zijn. Het gaat om de balans. Daar staat weer tegenover dat ik wel degelijk geloof in de opslagcapaciteit van haar. Zo kan ik aan de hand van een kapsel - het model, de structuur, dikte en volheid - inmiddels best het één en ander over de drager ervan en diens levenservaringen vertellen. Neem nou vrouwen met heel lang haar, waarvan de onderste punten inmiddels gortdroog zijn. Die willen alles het liefst bij zich houden, kunnen moeilijk loslaten. Of mensen met heel dik, stug en stevig haar… Die zijn over het algemeen geestelijk ook onbuigzaam en strak in het denken. Sommige vaste klanten komen hier al jaren en wanneer ik opmerk dat hun haar wat soepeler begint te worden en wat meer slag krijgt, dan is daar bijna in alle gevallen een verzachting in denken en gevoel aan voorafgegaan. Het geestelijke drukt zich uiteindelijk altijd óók uit in de stof.”

Willemke biedt diverse knipprogramma’s aan in haar salon. Van de meest basale sessies van een uur tot zeer uitgebreide sessies van meerdere uren waar zelfs een heuse intake aan voorafgaat. Naast de numerologie en het intentie zetten, het bewust opruimen en loslaten van oude ballast, maakt Willemke desgewenst ook gebruik van het sjamanistisch medicijnwiel en van voorouderlijke healing. Waarbij het voelen minstens zo belangrijk is als het weten: “Vandaar ook dat ik altijd samen met jou energetische velden neerzet die ervaren kunnen worden. Als iets wat er op een bepaald niveau al is en met jouw intentie en inzet in de dagdagelijkse realiteit getrokken kan worden. Het is telkens weer prachtig om te zien en het vervult me met dankbaarheid wanneer cliënten niet alleen uiterlijk, maar ook innerlijk verlicht de salon verlaten.”

Het haar een antenne?

Hoofdhaar is er om de schedel te beschermen tegen brandend zonlicht en om de juiste temperatuur in het lichaam vast te houden. En natuurlijk is haar ook een communicatiemiddel: je wilt er bewust of onbewust iets mee zeggen en het verklapt zo het één en ander over je levensinstelling en je gezondheid. Maar er is meer. Haar zou helpen ons elektromagnetische veld (onze aura) te vergroten, waardoor we sensitiever, zelfverzekerder en aantrekkelijker worden. Daar waar in het Westen een netjes geknipt kapsel als teken van beschaving wordt gezien, is knippen in sommige andere culturen uit den boze. Waarom? Omdat men haar daar beschouwt als één van de zetels van levenskracht. Haar zou als het verlengde van ons zenuwstelsel functioneren en als zodanig binnen met buiten verbinden. Onze haren zouden als antennes de omgeving aftasten en energieën, sferen, emoties en gevoelens van anderen kunnenoppikken. Omdat het grootste deel van onze lichaamsenergie het lichaam via het hoofd verlaat, bonden de heilige yogi’s uit het oude India lang haar op de kruin van hun hoofd in een zogenaamde Rishi Knot. Zo zou de neerwaartse energiestroom langs de ruggengraat gestimuleerd worden, evenals de opwaartse kundalini-energie. Met als gevolg meer vitaliteit en een sterkere intuïtie. Hoe langer het haar, hoe steviger de Rishi Knot. Een pony zou in deze visie af te raden zijn, aangezien deze haardracht onze poreuze voorhoofdsbotten bedekt die normaal gesproken het de pijnappelklier stimulerende zonlicht binnenlaten. Er zijn meer culturen die een bijzondere waarde aan haar toedichten. Zo geloven de Navajo-indianen dat gedachten mee naar buiten komen met het haar en daarin aanwezig blijven. Met de oudere gedachten aan de uiteinden en de nieuwere dichter op de hoofdhuid. Hoe langer de haren, hoe meer gedachtes en ‘dus’ hoe wijzer. En uit de Bijbel kennen we het verhaal van Simson, wiens lange haar hem onoverwinnelijk maakte. Totdat hij door de sluwe Delila in slaap gewiegd en geschoren werd en hij, compleet weerloos, zonder moeite door de Filistijnen gevangengenomen kon worden.

Willemke Baarda is moeder van drie zonen. Ze woont met manlief Nanne in het Friese dorp Wommels, alwaar ze ook haar salon voor bewust knippen runt.

 

 

Tekst: Niels Brummelman